- TRAPEZA
- I.TRAPEZAGraec. Τράπεξα, quasi Τετράπεξα, a 4. pedibus, quae simplex erat et prisca mensarum forma, mensa est: unde Trapezopoei, servi mensam curantes; et Canes Trapezitae, de quibus supra; et Trapezophorus, in l. 3. ff. de supell. leg. statua pro tripode, ad mensam ferendam. In specie Mensa Nummulariorum; unde Trapezitae, aliis Danistae, Iureconsultis Mensae praepositi, dicebantur olim, qui pignoribus accipiendis, mutuisque pecuniis dandis, faenerandis, accipiendis, praefecti erant. De quibus vide Pignorium Comm. de Servis, Suicerum, Thes. Eccl. voce Τραπεξίτης, et supra ubi de Argentariis ac Nummulariis, item voce Mensa. Sed et trapeza, Extispicinae Veteris vox erat. Polyaenus, l. 4. c. 19. ubi de Attalo, Ο῾ μάντις ἐπιδιεξιων τοὺς λοβοὺς, καὶ την` χολην`, πύλας τε δὴ, καὶ τράπεξαν, καὶ ὅϚα ἄλλα σημεῖα κατανοῶν, Haruspex victimae lobos percurrens, et vesicam fellis, portas quoque et trapezam, et quaelibet alia signa inspiciens. Hesych. Δόλου τράπεξα, ἐπὶ τοῦ ἥπατος, σημεῖον εν τῇ θυτικῇ, Doli trapeza, in iecore, signum in haruspicina, Alii. Sic autem dixêre maximum iecoris lobum, quod mensae instar latus eflet, qui proin, licet in plutes lobos pecuinum iecur dividatur, κατ᾿ ἐξοχην` Graecis Interpretibus Exodi c. 29. v. 13. 22. et Levit. passim, ubi in Hebraeo est vox jotherith, λοβὸς τοῦ ἥπατος appellatur. Prope fel esse, discimus ex Theriacis Nicandri, v. 559.———— ἠ ὐπὸ κάπρουΗ῞πατος ἀκρότατον κέρσας λοβὸν, ὥςτη τραπέξηςΕ᾿κφύεται, νἐυει δὲ χολῆς χεδὸν, ἠδὲ πυλάων κτλ.Et quidem lobum hunc tam bovini, quam ovilli, et caprini, iecoris, in Altari sibi adoleri Deus olim voluit, locis cit. ut qui in sacrificiis partes victimarum opimas, h. e. optimas et pinguissimas sibi selegit, puta in ove caudam, qualem supra descripsimus et arvinae quidquid habent externae partes; et in internis omentum et renes, et si quid aliud adiposum in ventre et extis, usque ad ilia: in quibus illud iothereth iecoris, maximus videl. ex iecoris lobis seu augmentis, ut Avicenna vocat, in quem incumbit vesica fellis, Arabibus per excellentiam ziada, i. e. augmentum, seu exuberantia, quod Hebraea vox indigitar, uti Graecis Interpretibus λοβὸς, ut visum, appellatus. Certe et fibris, seu extremitatibus huiusmodi iecoris, suam inesle pinguedinem, cuius ratione potuerint cum aliis pinguioribus in Altari adoleri, vel ex Persio discere est, qui ad fibrarum adipem sic alludit, Sat. 3. v. 32.Sed stupet hic vitio, et fibris increvit opimumPingue etc.Vide hanc in rem plura, apud Sam. Bochartum, Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 45. ut et supra quaedam, in voce Adeps, item Iecur.II.TRAPEZAurbs Arcadiae, Steph. et promontor. Troadis, ubi primum Hellespontus se concitat.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.